محافظت از پاها در برابر خطرات موجود در محل کار امری بسیار ضروری است که با تهیه‌ی کفش های ایمنی مناسب میتوان در این امر به سلامت کارگران کمک کرد و کارفرمایان وظیفه دارند برای کارگران خود کفش مناسبی را به عنوان تجهیزات حفاظت شخصی تهیه کنند.
کفش ایمنی باید مطابق با استاندارد های ایمنی بوده و متناسب با وظیفه ی افراد و محیط کار آنها باشد و همچنین کاربران در هنگام استفاده باید به درستی از آنها مراقبت کنند.
و اما از آنجا که انتخاب کفش ایمنی مناسب برای افراد مشکل بوده و نیازمند شناخت کافی است با استفاده از مطالب زیر میتوان به انتخاب درستی دست پیدا کرد.
استاندارد EN ISO 20345 چیست ؟
در EN ISO 20345 تمامی استاندارد های کفش ایمنی استفاده شده است ، به عنوان مثال میتوان به خطرات مکانیکی ، مقاومت در برابر لغزش ، خطرات حرارتی و رفتار ارگونومیک اشاره کرد هم چنین این استانداردها هر ساله درحال توسعه بوده و الزامات سخت گیرانه تری نسبت به قبل در آن تعیین می‌شود.
ارزیابی خطرات
افراد میتوانند جهت انتخاب کفش ایمنی مناسب برای کارگران خود خطرات احتمالی محیط کار را ارزیابی کرده و با استفاده از نتایج این ارزیابی مناسب ترین کفش ایمنی دارای استاندارد EN ISO 20345 را انتخاب کنند. هم چنین در این ارزیابی بهتر است با کارگران خود در مورد خطرات ناشی از کار روزانه شان مشورت کنید چرا که آنها متوجه خطراتی هستند که ممکن است شما آنها را بررسی نکرده باشید.
چند نمونه از خطرات احتمالی که باید در محیط کار مورد ارزیابی قرار گیرند :
- شرایط مرطوب
- تجمع الکترواستاتیک
- لغزش،برش
- سقوط اشیا
- دمای بالا
- استفاده از مواد شیمیایی
- کار در فضای باز
براساس آمارهای انجام شده ،سقوط کارگران، 31درصد از کل آسیب های غیرکشنده در محیط کار را تشکیل می دهد که کفش های ضد لغزش یک روش ساده و موثر برای کاهش این خطر هستند ؛لازم به ذکر است قبل از خرید، مقاومت کفش در برابر لغزش که توسط تولید کنندگان بر روی محصول درج شده است را بررسی کنید.
توضیحات استاندارد ایمنی EN ISO 20345
پس از آزمایش و تایید صلاحیت، تولیدکننده کفش ایمنی استاندارد EN ISO 20345 را همراه با نشان CE بر روی کفش چاپ میکند .بر روی هر محصول یک کد 2 یا 3 حرفی درج می‌شود که تعیین کننده‌ی خصوصیات ایمنی آن کفش میباشد. برای محصولاتی که در برابر تست ضربه 200 ژول ( EN ISO 20345 ) مقاوم باشند ، این کد با حرف S شروع میشوند و محصولاتی که در برابر تست ضربه‌ی 100 ژول ( EN ISO 20346 ) مقاوم باشند با حرف P شروع میشوند . سایر خصوصیات با کد های بعدی یا نشانه ها مشخص می‌شود.
جدول زیر ویژگی های هر یک از کدهای استاندارد EN ISO 20345 را نشان میدهد
| تمام لاستیک یا تمام پلیمری | کفش ایمنی ساخته شده از چرم و سایر مواد ( بجز لاستیک و پلیمر ) |
||||||||
| S5 | S4 | SB | S3 | S2 | S1P | S1 | SBP | SB | رتبه بندی |
| ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | مقاومت کلاهک سر انگشان به 200 ژول |
| ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | پاشنه کاملا محصور | |||
| ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | جذب ضربه در ناحیه پاشنه | |||
| ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | خاصیت آنتی استاتیک | |||
| ✓ | ✓ | ضد آب | |||||||
| ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | لایه میانی کفش | |||||
| ✓ | ✓ | لایه کفی آج دار | |||||||
توضیحات EN ISO 20345 مقاومت در برابر لغزش
SRA : تست شده روی کاشی و سرامیک با سدیم لوریل سولفات (محلول صابون رقیق شده) .
SRB : تست شده روی فولاد با گلیسیرین
SRC : تست شده تحت شرایط SRA و SRB
سایر رتبه بندی های EN ISO 20345
C : رسانایی
A : آنتی استاتیک
I : عایق در برابر برق
HI : عایق در برابر گرما
CI : عایق در برابر سرما
E : پاشنه جاذب انرژی
AN : محافظت از مچ پا
HRO : کفی مقاوم در برابر حرارت
WR : کفی ضد آب
WRU : رویه ضد آب
M : حفاظت از استخان میانی پا
CR : رویه ضد برش
چه ویژگی هایی را باید در کفش ایمنی جستجو کنید؟
محافظت از انگشتان پا ( SB )
همه ی ما میدانیم که انگشتان پا عضو آسیب پذیری در بدن هستند به خصوص در محل کار که خطرات زیادی وجود دارد و میتواند منجر به آسیب پا شود. استاندارد EN ISO 20345 ایجاب میکند که محافظت از انگشتان پا باید در برابر ضربه 200 ژول مقاومت کند ؛ محافظت از انگشتان پا شامل کلاهک های انگشتی استیل یا گزینه های سبکتر از قبیل کلاهک انگشتان کامپوزیت یا آلومینیوم است .
ضد الکتریسیته ساکن ( A ، S1 ، S1P ، S2 ، S3 )
لباس و عوامل آب و هوایی می توانند باعث تجمع الکتریسیته ساکن در بدن شوند , هم چنین برخی از موارد استفاده شده در ساخت کفش ایمنی ، بدن را بیش از حد عایق بندی کرده و باعث میشوند بار استاتیک نگه داشته شود ، در این صورت اگر کارگر چیزی رسانا را لمس کند این بار میتواند به سرعت از بدن خارج شده و جرقه شوک ناخوشایندی را ایجاد میکند ؛ حال استفاده از کفش ضد استاتیک این خطر را به طور قابل توجهی کاهش می دهد .
محافظت از لایه میانی کف کفش ( SBP ، S1P ، S3 ، S5 )
اشیای تیز می توانند خطرات قابل توجهی در محل کار داشته باشند. محافظت از میانه می تواند از ناخن ها و برجستگی های دیگری محافظت کند که در غیر این صورت منجر به عواقب فاجعه بار می شود. محافظت از میانه کف را می توان به دو روش روش ارائه داد: درج استیل یا آلومینیوم در کف ، یا کفی کولار.
جذب ضربه در ناحیه پاشنه ( E ، S1 ، S1P ، S2 ، S3 )
محافظت از پاشنه پا در مقابل ضربه
ضد آب ( WR ، WRU ، S2 ، S3 )
این کفش ها ضد آب هستند .
کفی مقاوم، در برابر حرارت ( HRO )
کفش های مقاوم به حرارت دارای کفی مناسبی هستند که میتواند برای مدت زمان 60 ثانیه در برابر 300 درجه سانتیگراد مقاومت کند .
عایق در برابر سرما و گرما ( CI ، HI )
برای مقاومت در برابر سرما ، کفش EN ISO 20345 به مدت 30 دقیقه در دمای 1 تا 20 درجه سانتیگراد آزمایش می شود و برای مقاومت در برابر گرما ، کفش به مدت 30 دقیقه در دمای 150 درجه سانتیگراد آزمایش می شود.
آسایش و راحتی
علاوه بر محافظت از پاها در محیط کار، کارگران باید هنگام استفاده از کفش ایمنی راحت باشند تا به پاهای آنها آسیبی وارد نشود .
مراقبت از کفش های ایمنی
مراقبت از کفش های ایمنی نکته ی مهم و قابل توجهی است . کفش ها باید قبل و بعد از استفاده مورد بررسی قرارگرفته تا اطمینان حاصل شود که از وضعیت مطلوبی برخوردار هستند، همچنین این کار توسط افراد آموزش دیده انجام می شود . و در نهایت بعد از استفاده بهتر است در یک کمد خشک و تمیز نگه داری شوند.
سیستم تعمیر و نگهداری کفش ایمنی مناسب شامل موارد زیر است :
1. بررسی اشکال ، آسیب ، خاک ، ساییدگی و پارگی
2. انجام آزمایش برای اطمینان از عملکرد مطابق با هدف
3. نظافت منظم برای جلوگیری از تجمع خاک (مراجعه به دستورالعمل های سازنده)
4. ترمیم آسیب دیدگی در صورت امکان (اگر بیش از حد تعمیر شود ، دیگر با استاندارد های ایمنی مطابقت نداشته و باید جایگزین شود.)
براساس مطالعات انجام شده کارکنانی که در محیط کار لباس و کفش ایمنی در اختیارشان قرار می گیرد ، فداکاری ، انگیزه و بهره وری بیشتری داشته و با آرامش بیشتری به کار می پردازند امیدواریم که با همراهی ما در مطالعه ی این قسمت انتخاب مناسبی داشته باشید .
