اکوتکس ( OEKO TEX ) نام انجمن بین‌المللی مستقل (متشکل از ۱۸ مؤسسه معتبر بین‌المللی) و فعال در حوزهٔ آزمون‌ها، تحقیقات و ارائه گواهینامه‌های مرتبط با جنبه‌های اکولوژیک صنایع نساجی، چرم و پوشاک است که در سال ۱۹۹۲ توسط مؤسسه تحقیقات اکولوژی نساجی اتریش (OETI) و مؤسسه هونشتاین آلمان پایه‌گذاری شد. این مؤسسه، استاندارد و گواهینامه‌های مختلفی را در کلیه زمینه‌های مرتبط با صنعت نساجی، چرم و پوشاک ارائه می‌دهد که معتبرترین تأییدیه‌های تخصصی این صنایع به شمار می‌روند.
استاندارد اکوتکس که یک گواهینامه جهانی برای محصولات نساجی است، به‌طور خاص موادی که برای سلامت بدن انسان خطرناک شناخته میشود را هدف قرار داده و شامل آزمون های ویژه‌ای در بخش مواد اولیه، خطوط تولید، فرآیند تولید میانی و تولید کالای نهایی است. مواد خطرناک و مضر برای بدن طبق این استانداردها به ۴ بخش کلی تقسیم می‌شوند:
۱- موادی که استفاده از آنها به دلیل خطرآفرینی برای سلامت و سرطانزا بودن ممنوع است مانند رنگ‌های نساجی کاسینوژنیک
۲- مواد مضر شناخته شده که در آیین نامه های جهانی مضر طبقه بندی شده اند
۳- موادی که طبق آزمایش های ایمنی مضر شناخته شده اما به طور رسمی اعلام نشده است. مانند حشره‌کش‌ها، مواد رنگ‌زایی که باعث حساسیت و آلرژی می‌شوند و…
۴- مواردی همچون ثبات رنگی و میزان قلیایی بودن کالا، سازگاری با پوست نرمی و راحتی که به‌منظور ایجاد اطمینان بیشتر خریداران اندازه‌گیری میشود.
استاندارد Oeko-Tex در چهار سطح مختلف ارائه میشود و کالاهای نساجی ارجاع شده به این موسسه در تمام این زمینه‌ها استانداردهای لازم را دریافت می‌کنند.
در حال حاضر شناخته‌شده‌ترین استاندارد مؤسسه بین‌المللی اکوتکس، استاندارد کیفیت و سلامت محصولات نساجی، STANDARD ۱۰۰ by OEKO-TEX است. این استاندارد مبتنی بر اجرای انواع تست‌های کنترل کیفیت، آزمایش های مرتبط با شناسایی مواد شیمیایی مضر در محصولات نساجی و همچنین کنترل و بازرسی دوره‌ای محصول و فرآیندهای تولید است. در صورت انطباق محصول با کلیه ضوابط تعریف‌شده در این سیستم کنترل کیفیت و همچنین عدم وجود مواد شیمیایی مضر در محصولات نساجی و اطمینان از کیفیت و سلامت آنها، گواهینامه استاندارد محصول نساجی با عنوان STANDARD ۱۰۰ by OEKO-TEX برای محصولات صادر می گردد.
در سیستم ارزیابی‌های محصولات و کالاهای نساجی بر اساس STANDARD ۱۰۰ by OEKO-TEX چهار سطح اصلی برای مشخص نمودن میزان کیفیت و سلامت محصول تعریف‌شده است. انواع محصولات نساجی صرفاً پس از انجام ارزیابی‌های دقیق ویژگی های مختلف کیفی، فرآیندهای تولید و مواد اولیه مورداستفاده توسط آزمایشگاه های تخصصی قادر به دریافت گواهینامه و برچسب استاندارد محصول خواهند بود. محصولات نساجی مختلف برحسب کیفیت و کاربرد نهایی تعریف‌شده می‌توانند دریکی از این سطوح کیفی مورد ارزیابی و پذیرش قرار گیرند:
سطح 1: کلیه محصولات نساجی (الیاف، نخ، پارچه و …) در بالاترین سطح کیفیت و سلامت که به طور کامل با الزامات مورد انتظار برای حساس‌ترین گروه‌های مصرف‌کننده نهایی این محصولات یعنی کودکان و خردسالان تا ۳۶ ماه را دارا باشند.
سطح 2: کلیه محصولات نساجی (الیاف، نخ، پارچه و …) با بیشترین سطح کیفیت و سلامت که از انطباق کامل با ضوابط کیفی نهایی مورد انتظار در مصارف بسیار نزدیک و روزمره با بدن انسان (تماس مستقیم) برخوردارند.
سطح 3: کلیه محصولات نساجی (الیاف، نخ، پارچه و …) در سطح قابل‌قبول کیفیت و سلامت که با ضوابط کیفی نهایی مورد انتظار در مصارف روزمره و غیرمستقیم با بدن انسان منطبق هستند.
سطح 4: انواع محصولات نساجی (الیاف، نخ و پارچه تا انواع محصولات دکوراسیون، فرش و کفپوش ها) که علاوه بر سطح قابل‌قبول کیفیت و سلامت انطباق کامل با ضوابط کیفی مورد انتظار در کاریردهای روزمره غیر مستقیم را دارا باشند.
